Rieja » Specials » Bomen

Inheemse, exotische en autochtone bomen

Inheemse, exotische en autochtone bomen Bomen in een gebied kunnen inheems zijn, exotische of autochtoon. Inheemse bomen die thuishoren in een gebied, land of werelddeel. Exotische bomen zijn bomen uit een ander gebied, land of werelddeel met een ander klimaat en groeien op in een ander klimaat. Autochtone bomen zijn exotisch maar passen zich langzaam aan het veranderende klimaat aan en worden na honderd jaren als inheems gezien. Bomen die gezichtsbepalend zijn voor een gebied. Bomen met een eigen schoonheid in alle vier de seizoenen die Nederland en België kent.

Inheemse bomen

Inheemse bomen zijn bomen die spontaan en zonder menselijke invloed in Nederland en België voorkomen. Een boom (plant of struik) wordt als inheems beschouwd als de boom ten tijde van een specifiek punt in de geschiedenis, in een gebied voorkwam. Het specifieke punt is na de ijstijd, zo’n 200.000 jaar geleden en houdt in dat bomen spontaan en zonder menselijke invloed in een bepaald gebied groeien en daar thuishoren. De ijstijd wordt als meetpunt aangehouden omdat er tijdens de laatste ijstijd helemaal geen bomen in Nederland en België groeiden. Inheemse bomen zijn bijvoorbeeld de:

Exotische (uitheemse) bomen

Een exoot is boom die zich heeft gevestigd met hulp van de mens in een gebied waar het van oorsprong niet voorkomt. Meegenomen door mensen voor bijvoorbeeld:
  • de wetenschap;
  • de schoonheid;
  • het onderzoek;
  • de handel;
  • het onderwijs.


Zonder natuurlijke vijand

Een exoot kan per ongeluk in een ander gebied komen door invoer van materialen waarin het meelift en overleven in een gebied. Vaak zijn het dan exoten die geen natuurlijke vijanden hebben in dit gebied en de dreiging is groot dat dit ten koste zal gaan van inheemse bomen en planten. Ook worden exotische planten in een gebied bewust gekweekt (cultivars) en aangepast aan het heersende klimaat. Exoten zoals de:

Van exoot naar inheems of autochtoon

Exotische soorten kunnen zich aanpassen in Nederland en België (Europa) en daardoor verwilderen. Wanneer een exotische boom zich drie generaties (100 jaar) lang kan handhaven in het niet inheemse gebied, dan worden ze beschouwd als inheems of autochtoon. Een boom of plant is autochtoon wanneer het een nakomeling is van exotische bomen die zich na de laatste ijstijd spontaan hebben gevestigd in een gebied en anno 2018 nóg gevestigd zijn in dat gebied. Autochtone planten hebben andere genetische eigenschappen dan de oorspronkelijke inheemse populatie.
Amerikaanse tulpenboom of Liriodendron tulipifera

Amerikaanse tulpenboom of Liriodendron tulipifera

De Liriodendron tulipifera en de Magnolia soulangeana (gewone magnolia) worden beide de tulpenboom genoemd. Het zijn verschillende bomen met dezelfde naam. In Nederland wordt de gewone magnolia vaak t…
De imposante moerascipres als park- of straatboom

De imposante moerascipres als park- of straatboom

De Taxodium distichum of moerascipres is een naaldboom die jaarlijks zijn naalden laat vallen. In het zuidoosten van Noord-Amerika is de boom inheems en de oudste moerascipres is tussen de 1400 en 160…
De mispel eten, zo van de boom

De mispel eten, zo van de boom

Vijf harten, vijf starten, en een prik in ’t gat. Râ, râ, wat is dat? Het antwoord van dit kinderrijmpje heeft te maken met fruit uit de boomgaard van vroeger. Vergeten fruit genoemd. Vergeten fruit k…
De trompetboom met prachtige bloemen, blad en lange peulen

De trompetboom met prachtige bloemen, blad en lange peulen

De trompetboom (Catalpa binonioides) is een prachtige boom met zijn groene hartvormige blad, bloemen als orchideeën en peulen die wel tot veertig centimeter lang kunnen worden. Als een enkele bloem ap…
De zakdoekenboom of vaantjesboom met witte schutbladeren

De zakdoekenboom of vaantjesboom met witte schutbladeren

De zakdoekenboom of vaantjesboom heeft in mei opvallende grote schutbladen die omlaag hangen (als zakdoekjes) en de eigenlijke bloem beschermen, die tussen twee schutbladeren zit. De schutbladeren zij…
Japanse notenboom (Ginkgo biloba) is een bijzondere boom

Japanse notenboom (Ginkgo biloba) is een bijzondere boom

De Japanse notenboom of tempelboom is de oudste boomsoort op aarde die ook in de 21ste eeuw nog voorkomt. Ook tijdens het Mesozoïcum (251 miljoen jaar geleden tot ongeveer 65 miljoen jaar geleden) kwa…
Sappen uit bomen: bloedende bomen in het voorjaar

Sappen uit bomen: bloedende bomen in het voorjaar

De temperatuur loopt op na de winterperiode en uit de gesnoeide okkerboom (walnotenboom) hangen plots druppels bij de snoeiplekken. De boom ‘bloedt’ helder vocht, net of er regendruppels aanhangen. He…
Suikeresdoorn (Acer saccharum): kleurrijke boom uit Canada

Suikeresdoorn (Acer saccharum): kleurrijke boom uit Canada

In de 19de eeuw werd de suikeresdoorn veel aangeplant in parken en straten. Het is een boom die snel groeit en in de herfst geven de vijflobbige bladeren de boom prachtige kleuren van felgeel, fluores…
Gepubliceerd door Rieja op 12-10-2018, laatst gewijzigd op 07-11-2018. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Exoot
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_inheemse_bomen_en_struiken_in_de_Lage_Landen
  • http://natuurtijdschriften.nl/download?type=document;docid=495069
  • https://www.natuurenbos.be/autochtonebomen