Inheemse, exotische en autochtone bomen

Bomen in een gebied kunnen inheems zijn, exotische of autochtoon. Inheemse bomen die thuishoren in een gebied, land of werelddeel. Exotische bomen zijn bomen uit een ander gebied, land of werelddeel met een ander klimaat en groeien op in een ander klimaat. Autochtone bomen zijn exotisch maar passen zich langzaam aan het veranderende klimaat aan en worden na honderd jaren als inheems gezien. Bomen die gezichtsbepalend zijn voor een gebied. Bomen met een eigen schoonheid in alle vier de seizoenen die Nederland en België kent.

• Inheemse bomen
• Exotische (uitheemse) bomen
• Van exoot naar inheems of autochtoon

Inheemse bomen

Inheemse bomen zijn bomen die spontaan en zonder menselijke invloed in Nederland en België voorkomen. Een boom (plant of struik) wordt als inheems beschouwd als de boom ten tijde van een specifiek punt in de geschiedenis, in een gebied voorkwam. Het specifieke punt is na de ijstijd, zo’n 200.000 jaar geleden en houdt in dat bomen spontaan en zonder menselijke invloed in een bepaald gebied groeien en daar thuishoren. De ijstijd wordt als meetpunt aangehouden omdat er tijdens de laatste ijstijd helemaal geen bomen in Nederland en België groeiden. Inheemse bomen zijn bijvoorbeeld de:

• beuk;
• gele kornoelje
• hazelaar;
• eik;
• winterlinde;
• els;
• berk;
• mispel
• iep;
• wilg;
• vlier;
• populier.

Exotische (uitheemse) bomen

Een exoot is boom die zich heeft gevestigd met hulp van de mens in een gebied waar het van oorsprong niet voorkomt. Meegenomen door mensen voor bijvoorbeeld:

• de wetenschap;
• de schoonheid;
• het onderzoek;
• de handel;
• het onderwijs.

Zonder natuurlijke vijand

Een exoot kan per ongeluk in een ander gebied komen door invoer van materialen waarin het meelift en overleven in een gebied. Vaak zijn het dan exoten die geen natuurlijke vijanden hebben in dit gebied en de dreiging is groot dat dit ten koste zal gaan van inheemse bomen en planten. Ook worden exotische planten in een gebied bewust gekweekt (cultivars) en aangepast aan het heersende klimaat. Exoten zoals de:

• trompetboom;
• gewone vleugelnoot;
• zakdoekenboom;
• Japanse notenboom;
• suikeresdoorn;;
• walnotenboom;
• mammoetboom;
• moerascipres.
• douglasspar;
• Amerikaanse vogelkers;
• Amerikaanse eik;
• Japanse larix.

Van exoot naar inheems of autochtoon

Exotische soorten kunnen zich aanpassen in Nederland en België (Europa) en daardoor verwilderen. Wanneer een exotische boom zich drie generaties (100 jaar) lang kan handhaven in het niet inheemse gebied, dan worden ze beschouwd als inheems of autochtoon. Een boom of plant is autochtoon wanneer het een nakomeling is van exotische bomen die zich na de laatste ijstijd spontaan hebben gevestigd in een gebied en anno 2018 nóg gevestigd zijn in dat gebied. Autochtone planten hebben andere genetische eigenschappen dan de oorspronkelijke inheemse populatie.